Có phương pháp nào phòng ngừa ung thu cổ tử cung không?

Bác sĩ Hạnh Nguyễn

8 năm trước

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới thì mỗi năm có khoảng 500.000 trường hợp được chẩn đoán ung thư cổ tử cung và hơn một nửa trong số đó đã tử vong. Ở Việt Nam, theo thống kê năm 2002, hàng năm có hơn 6.000 trường hợp mới phát hiện bệnh và hơn 3.000 trường hợp tử vong. Ung thư cổ tử cung hiện nay đứng thứ hai sau ung thư vú. Nhiễm virus Human Papilloma (HPV) là nguyên nhân dẫn đến ung thư cổ tử cung. Tuy vậy, không phải bất cứ trường hợp nào nhiễm HPV, cũng như không phải loại HPV nào cũng có thể gây bệnh.

Trong các vắc xin phòng ngừa ung thư cổ tử cung (HPV) thì có đến 15 tuýt được xếp vào nguy cơ cao, số còn lại chỉ có khả năng gây các tổn thương lành tính ở các cơ quan sinh dục. Trong số các týp HPV có khả năng gây ung thư thì týp HPV-16 và HPV-18 là thủ phạm của ít nhất 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung được phát hiện. 30% còn lại là do những týp HPV nguy cơ cao khác “đảm nhiệm”. Phải khẳng định một điều rằng, nguy cơ nhiễm HPV gây ung thư cổ tử cung đeo đẳng người phụ nữ suốt cả cuộc đời, ngay từ khi bắt đầu có quan hệ tình dục và kéo dài suốt thời gian người phụ nữ còn hoạt động tình dục.

Tiêm vắc xin ngừa HPV là cách phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả nhất

Trong suốt cả cuộc đời, có không dưới 80% chị em sẽ bị nhiễm HPV ít nhất 1 lần, tỷ lệ này tương đương với tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tình dục. Mặc dù vậy, phụ nữ độ tuổi trung niên vẫn có thể nhiễm HPV lần đầu, và không loại trừ nhiễm các loại HPV có khả năng gây ung thư. Nghiên cứu của các nhà khoa học nước ngoài cho thấy, tỷ lệ nhiễm lần đầu các týp HPV gây ung thư ở phụ nữ độ tuổi 25 – 80 là 5 -10%.

Có 2 cấp độ phòng ngừa ung thư cổ tử cung. Phòng bệnh cấp 1 là ngăn ngừa lây nhiễm HPV qua đường tình dục bằng cách tiêm vắc-xin. Phòng bệnh cấp 2 là phát hiện và điều trị sớm các trường hợp tổn thương tiền ung thư cổ tử cung để ngăn chặn diễn tiến thành ung thư, đây là vai trò của chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm tế bào cổ tử cung âm đạo hay còn gọi là Pap smear.

Khi vắc xin chưa được nghiên cứu ra thì cấp độ 2 được ứng dụng nhiều nhất. Đây là một xét nghiệm đơn giản, dễ làm và không tốn kém, tuy nhiên, ở nước ta hiện nay vẫn chưa triển khai được đến tuyến cơ sở. Nếu phát hiện bệnh sớm, từ giai đoạn tổn thương tiền ung thư thì khả năng khỏi bệnh cao. Việc điều trị được thực hiện bằng cách cắt bỏ một phần cổ tử cung bị tổn thương bằng phẫu thuật khoét chóp cổ tử cung.

Phát hiện sớm thì tỷ lệ chữa khỏi là 100%, nhưng nếu phát hiện muộn thì điều trị khó thành công hơn, lúc này có thể phải cắt tử cung, kết hợp hóa trị liệu. Chủng ngừa vắc-xin ngăn ngừa nhiễm HPV sẽ giúp giảm số ca tầm soát có kết quả bất thường về tế bào và gánh nặng về tâm lý và sức khỏe do quá trình khám và điều trị bệnh gây ra. Về lâu dài sẽ giúp làm giảm số ca mắc ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, do hiện nay các vắc-xin phòng bệnh chỉ tập trung phòng ngừa hai týp HPV-16 và HPV-18 là thủ phạm gây ra hơn 70% số ca ung thư cổ tử cung, nên vẫn còn khoảng 13 týp HPV gây ung thư khác tuy với tần suất thấp hơn nhưng chưa thể phòng ngừa được hoàn toàn. Do đó, để phòng bệnh một cách hiệu quả nhất thì hai biện pháp phòng bệnh cấp 1 và cấp 2 cần được tiến hành song song. Các nghiên cứu khoa học đã khẳng định, sự kết hợp này giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn là chỉ áp dụng tầm soát. Ngoài chủng ngừa vắc-xin, quan trọng nhất là chị em cần kết hợp với khám phụ khoa định kỳ.

Tại thời điểm này, tiêm vắc xin ngừa HPV để phòng ngừa ung thư cổ tử cung đang là biện pháp có mức độ bảo vệ và an toàn cao nhất cho chị em phụ nữ.