Bệnh viện 108 điều trị ung thư gan bằng đốt sóng cao tần-Thêm cơ hội sống cho bệnh nhân

Bác sĩ Hạnh Nguyễn

8 năm trước

Hiện nay phá u bằng sóng nhiệt cao tần là một trong những phương pháp điều trị ung thư gan mới nhất và đầy triển vọng, được ứng dụng ngày càng rộng rãi trên thế giới.

Phương pháp đốt nhiệt sóng cao tần là gì?

Ung thư gan (UTG) rất khó điều trị bởi bệnh này dựa trên nền gan xơ được tiên lượng. Hiện nay, phương pháp ưu tiên hàng đầu trong điều trị UTG đó là phẫu thuật cắt gan. Tuy nhiên, số bệnh nhân (BN) tham gia điều trị phẫu thuật gan hạn chế (chỉ khoảng dưới 30% trong số BN có thể được hưởng các phương pháp điều trị này), bởi BN thường được phát hiện ở giai đoạn muộn.

Theo TS. Nguyễn Tiến Thịnh, Phó Chủ nhiệm Khoa Nội tiêu hóa, BV Trung ương Quân đội 108 phương pháp đốt nhiệt sóng cao tần (Radio Frequency Ablation, viết tắt là RFA) là một phương pháp điều trị UTG mới không sử dụng đến phẫu thuật mà bằng các tác nhân vật lý có thể phá hủy được khối u gan.

Điều trị ung thư bằng đốt sóng cao tần

Hiện nay, ở các nước phát triển và đang phát triển phương pháp này trở thành phương pháp được sử dụng chính thức điều trị UTG, bởi vì khi khối u bị chịu đựng nhiệt độ từ 60-100 độ C thì tổ chức sẽ được hoại tử đông tức thì. Để thực hiện phương pháp RFA hiệu quả nhất, UTG phải được phát hiện sớm (tức là khối u gan có kích thước dưới 3cm).
“Điều trị ung thư gan bằng phương pháp RFA thời gian sống của các bệnh nhân bị ung thư gan se được kéo dài hơn, những BN phát hiện sớm UTG thì có diễn biến tự nhiên trong chừng từ 2-3 năm. Tuy nhiên, RFA là kỹ thuật can thiệp cũng có tác dụng phụ và biến chứng (dao động từ 6-12%). Những biến chứng hay gặp như: chảy máu trong, áp se, nhiễm trùng”, TS. Thịnh chia sẻ.

Mở ra cơ hội cho bệnh nhân UTG giai đoạn đầu

Điều trị ung thư gan bằng cách phá huỷ khối u gan thông qua da với tác nhân nhiệt độ cao là kỹ thuật hiệu quả nhất, khả năng phá huỷ hoàn toàn khối u đạt 87%-100%.

Theo TS. Nguyễn Tiến Thịnh, những phương pháp điều trị khác thường không mang lại hiệu quả các, để lại những di chứng đổi với gan làm tăng nguy cơ phát triển của bênh như: điều trị hóa trị thường không mang lại kết quả và những tổn thương ở trong gan sẽ bị tái phát lại và có nguy cơ đề kháng của hóa chất rất cao. Với xạ trị, để đạt được liều chiếu gây tiêu hủy khối u gan lại gây tổn thương gan lành và dễ gây ra viêm gan.

“Điều trị UTG gan giai đoạn sớm bằng việc sử dụng kỹ thuật RFA đã được thế giới khuyến cáo là phương pháp sử dụng chính thống. Trung bình hằng năm, khoảng 300 BN được điều trị bằng kỹ thuật RFA đã được thực hiện (cả UTG nguyên phát và thứ phát) – chiếm khoảng 1/3 số BN (ở Khoa Nội tiêu hóa, BV 108) có cơ hội chỉ định điều trị can thiệp để bớt khó khăn gánh nặng cho người bệnh”, TS. Thịnh chia sẻ.

Theo TS. Nguyễn Tiến Thịnh, chỉ cần điều trị 1 lần khi phát hiện sớm u < 3cm có thể tiêu hủy hoàn toàn khối u, giảm nguy cơ tái phát của bệnh. Tuy nhiên, vẫn có BN sau điều trị bằng RFA, mặc dù đã xử lý tiêu hủy khối u gan bên phải, nhưng thời gian sau BN đến tái khám thì lại xuất hiện u ở gan trái do bệnh xuất hiện trên nền gan xơ thì nguy cơ tái phát rất cao.

Trường hợp anh Bùi Xuân N, 47 tuổi, ở Thanh Chương, Nghệ An, trước đây có tiền sử viêm gan B, được phát hiện UTG trái (khối u có kích thước 4,3×3,4cm) sau khi được áp dụng kỹ thuật RFA anh chỉ nằm bất động vài tiếng, sau đó có thể đi lại và sinh hoạt bình thường, sau vài ngày theo dõi sức khỏe thì anh đã được xuất viện, Anh N phấn khởi. Cứ 3 tháng, anh Nam lại ra bệnh viện tỉnh khám lại 1 lần. Tuy nhiên, lần khám gần đây, thấy chỉ số AFP cao, anh N đến BV 108 kiểm tra lại thì phát hiện có khối u mới ở gan phải. Các bác sĩ tiến hành điều trị phương pháp RFA lần 2 cho anh N.

Không có tiền sử viêm gan B, trường hợp của ông Chương Văn V, 74 tuổi ở Hai Bà Trưng, Hà Nội không mắc bệnh gì. Tháng 8/2014, thấy người sút cân, ông V đến BV 108 khám phát hiện UTG phải (khối u có kích thước 2,7×2,4cm).

Sau khi được các bác sĩ tư vấn, ông V đã đồng ý áp dụng kỹ thuật RFA để điều trị UTG. Mặc dù sau đó ông V vẫn tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ nhưng thấy không có hiện tượng gì bất thường. Sau 4-5 tháng, ông mới khám lại thì lại phát hiện có khối u bên trái lớn quá nên phải điều trị phương pháp khác.

Ánh mắt mệt mỏi dõi nhìn lọ thuốc đang nhỏ giọt, ông V thều thào: “Chỉ nhãng đi, tôi để quá ngày khám định kỳ, nên không được áp dụng RFA. Đây là đợt hóa trị thứ hai rồi. Mỗi lần truyền người mệt hơn đốt điện nhiều”.

Chính vì vậy TS. Thịnh lưu ý: “Cần phải khám theo dõi bệnh định kỳ 3 tháng/lần đối với những người UTG đã được điều trị bằng phương pháp RFA”.

Với điều kiện kích thước khối u dưới 3cm, phương pháp RFA với những tính năng ưu việt của nó có thể áp dụng cho điều trị UTG nguyên phát và UTG thứ phát và trong 1 số trường hợp hay gặp nhất như ung thư đại trực tràng di căn gan, ung thư vú di căn gan… hay các loại khối u ác tính từ các cơ quan mà di căn đến gan thì đều có thể thực hiện phương pháp RFA. Ngoài ra, phương pháp RFA có thể sử dụng để đốt ở những nơi như: gan, thận, phổi.