Điều chế thuốc điều trị ung thư trong phòng thí nghiệm trường học

Đan Khuê và Nam Anh là hai nữ sinh đã tìm ra 14 dẫn chất kháng ung thư mới cùng với đó là phát hiện về chất có thể phát triển thành thuốc điều trị ung thư của người Việt.

Quá trình tìm ra 14 dẫn chất kháng ung thư

Vũ Thị Nam Anh và Trần Đan Khuê là hai nữ sinh của THPT Chuyên Khoa học tự nhiên Hà Nội. Chứng kiến sự ảnh hưởng của căn bệnh ung thư ngày càng lớn tới mạng sống cong người, hai cô gái lớp chuyên Hóa vô cùng trăn trở và quyết định nghiên cứu khoa học y sinh từ những kiến thức đã được học. Dự án của Nam Anh và Đan Khuê xuất sắc giành giải Nhất toàn cuộc Hội thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp quốc gia khu vực phía Bắc vừa diễn ra mới đây.

Chân dung hai nữ sinh đạt giải Nhất toàn cuộc Hội thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp quốc gia khu vực phía Bắc.

Đề tài này được nhóm bắt đầu nhiên cứu từ tháng 5/2015 cùng với sự hướng dẫn của GS.TS Nguyễn Hải Nam – Khoa Hóa Dược – Trường ĐH Dược Hà Nội. Sau gần 2 năm miệt mài tâm huyết, hai nữ sinh đã thực hiện thành công giai đoạn tiền lâm sàng dự án “Thiết kế, tổng hợp và thử tác dụng kháng ung thư của một số dẫn chất acid hydroxamic mới mang khung 2-oxoindolin hướng ức chế histon deacetylase”.

Hai xu hướng điều chế thuốc hiện nay có thể hình dung là phát triển thuốc mới theo mục tiêu phân tử và phát triển thuốc mới theo phương pháp truyền thống. Phương pháp phân tử là phương pháp có ưu điểm là rút ngắn thời gian và giảm chi phí đáng kể hơn. Ở phương pháp này, Histone deacetylase (HDAC) là một mục tiêu phân tử điển hình và tiềm năng trong thiết kế thuốc điều trị ung thư. Do vậy tổng hợp các chất ức chế HDAC đang trở thành các tác nhân chống ung thư đầy triển vọng.

Dự án do hai nữ sinh trẻ tuổi thực hiện đã có đóng góp vô cùng mới mẻ và hữu ích. Cụ thể, Đan Khuê và Nam Anh đã tổng hợp được 14 dẫn chất có tác dụng ức chế HDAC-2 và có hoạt tính ức chế mạnh trên các dòng tế bào ung thư (đại tràng, tiền liệt tuyến và tuyến tụy). Không những vậy, qua sàng lọc, Nam Anh và Đan Khuê phát hiện chất 5e có tác dụng ức chế mạnh nhất trên các dòng tế bào thử nghiệm, mạnh hơn các loại thuốc trị ung thư trên thị trường từ 5-8 lần và chưa có công bố nào ở Việt Nam cũng như thế giới.

Ước mơ điều chế thuốc điều trị ung thư “made in Vietnam” cho người Việt

Sau khi phát hiện ra chất 5e, Nam Anh và Đan Nguyên hi vọng sẽ điều chế được thành thuốc chữa trị ung thư. Nam Anh chia sẻ: “Đối với chất 5e, chúng mình sẽ tiếp tục tiến hành các thử nghiệm sinh học sâu hơn như tác dụng ức chế khối u trên động vật, thử độc tính cấp, độc tính trường diễn, độ ổn định. Đồng thời nghiên cứu dạng bào chế phù hợp hướng tới các thử nghiệm trên lâm sàng”.

Thử nghiệm dẫn chất trong phòng thí nghiệm.

Từng đi từ thiện tại một bệnh viên ung thư ở Hà Nội, hai nữ sinh đã không thể quên được những gì mình thấy. Bệnh viện quá tải khiến người bệnh phải ngủ ngoài hành lang, bệnh nhân phải chịu rất nhiều đau đớn, thuốc điều trị ung thư phải nhập ngoại giá đắt và hơn nữa, không phù hợp với quá trình điều trị lâu dài của người bệnh… Những bất cập đó thôi thúc hai bạn trẻ nảy ra ý tưởng về dự án. “Chúng mình mong mong muốn tìm ra thuốc ức chế ung thư hiệu quả “made in Vietnam” với giá thành rẻ để người dân nghèo cũng có thể trị bệnh”, Đan Khuê tâm sự.

Tiếp theo, nhóm sẽ tiến hành thử nghiệm trên người và động vật trước khi nhóm trở thành đại diện của Việt Nam cùng với ước mơ điều chế thuốc điều trị ung thư sang Mỹ tham dự giải Hội thi Khoa học và kỹ thuật Quốc tế (Intel ISEF) vào tháng 5 tới.