Tìm hiểu về bệnh ung thư phổi - Phần 2

Tìm hiểu cụ thể về căn bệnh ung thư phổi – P2

Thuốc lá, lạm dụng rượu bia, môi trường ô nhiễm… là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh ung thư phổi. Vậy cần có phương pháp phòng chống bệnh như thế nào hiệu quả bạn nên ghi nhớ?

Bệnh ung thư phổi nguyên nhân là gì?

Hàng loạt những nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi mà chúng ta cần kể đến đó là ô nhiễm môi trường, không khí, thực phẩm và nhất là hút thuốc lá…Những tác nhân này ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng. Dưới đây là phân tích cụ thể:

Thuốc lá: thuốc lá là yếu tố nguy cơ chính trong bệnh sinh, kể cả hút thuốc thụ động, tức là những người không hút thuốc nhưng hít phải khí thuốc do người hút thuốc xả ra. Khoảng 90% ung thư phổi là do hút thuốc lá và những người hút thuốc 40 bao/năm có nguy cơ ung thư phổi cao gấp 20 lần những người không hút thuốc. Nguy cơ gây bệnh ung thư phổi càng cao khi hút số lượng nhiều trong một ngày và trong nhiều năm liên tiếp. Các chất độc hại, được gọi là những tác nhân gây ung thư, có trong thuốc lá làm tổn hại tới các tế bào ở trong phổi. Dần dần, những tế bào này có thể trở thành ung thư. Ngừng hút thuốc lá có thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư phổi, nếu bỏ hút thuốc trước 40 tuổi giảm nguy cơ các bệnh do hút thuốc đến 90%.

Hình ảnh bệnh ung thư phổi

Ô nhiễm không khí và môi trường: thứ nhất là do hơi đốt ở gia đình, xí nghiệp, hơi xả ra từ các động cơ. Công nhân làm việc ở một số mỏ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn như: mỏ phóng xạ uranium, mỏ kền, mỏ cromate. Công nhân làm việc trong một số ngành nghề có tiếp xúc amiăng, công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt cũng có nhiều nguy cơ bị ung thư phổi. Ngoài ra, những tiếp xúc nghề nghiệp khác liên quan tới ung thư phổi bao gồm tiếp xúc với quá trình luyện thép, ni-ken, crôm và khí than.

Có mối liên hệ giữa bệnh ung thư phổi và sự phơi nhiễm với một số chất gây ô nhiễm không khí nhất định, ví dụ như các sản phẩm phụ sinh ra trong quá trình đốt dầu diesel và những nhiên liệu hoá thạch khác. Các yếu tố môi trường như arsenic, beryllium, tia phóng xạ cũng là tác nhân gây ung thư phổi.

Thứ hai là khí radon, đây là sản phẩm của sự phân hủy tự nhiên từ uranium trong đất, đá, nước và cuối cùng trở thành một phần của không khí mà chúng ta hít thở hàng ngày. Khí radon có thể tích tụ trong bất cứ tòa nhà nào, bao gồm cả nhà ở, xí nghiệp, công ty… Do đó, việc cần thiết là phải đo lượng radon trong nhà, xem có vượt mức cho phép hay không để có biện pháp xử lý kịp thời. Radon là một chất khí phóng xạ không màu, không mùi vị và không nhìn thấy bằng mắt thường. Nó có thể làm tổn hại tới phổi và từ đó có thể dẫn đến ung thư phổi. Những người làm việc trong hầm mỏ có thể tiếp xúc với khí radon. Một số vùng ở Mỹ người ta còn tìm thấy khí radon ở trong các ngôi nhà. Khi một người hút thuốc lá lại hít phải khí radon thì còn làm nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi tăng lên cao hơn. Hiện nay, các nghiên cứu cho thấy phơi nhiễm với radon có liên quan tới 10% trường hợp ung thư phổi.

Thứ 3 là bụi amiăng, đây là tên gọi của một nhóm các chất khoáng, có trong tự nhiên dưới dạng sợi và được sử dụng trong một số ngành công nghiệp. amiăng có hai nhóm chính là nhóm amphibole và nhóm serpentine (hay còn gọi là nhóm amiăng trắng). Nhóm amiăng khi hấp thụ qua đường hô hấp và lưu lại trong phổi rất khó bị đào thải ra ngoài. Các sợi thuộc nhóm amphibole là nguyên nhân chính gây ra các bệnh như ung thư phổi, u trung biểu mô. Hiện nay, các mỏ amiang amphibole đã bị đóng cửa trên toàn thế giới, chỉ một lượng rất nhỏ các sản phẩm chứa nhóm sợi này còn được sử dụng.

Di truyền: người ta thấy có yếu tố cơ địa mang tính di truyền dễ mắc ung thư phổi, có thể có yếu tố gia đình liên quan đến một số đột biến gen. Ung thư phổi có khuynh hướng di truyền (khoảng 5 – 10%). Những người có cha mẹ, anh chị em hoặc con cái bị ung thư phổi trước tuổi 60 sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.

Các bệnh ở phế quản phổi: ở những bệnh nhân mắc các bệnh phổi trước đó như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), xơ phổi kẽ vô căn, lao phổi cũ để lại di chứng xơ ở phổi… cũng dễ mắc ung thư phổi. Nhóm bệnh nhân hút thuốc mắc COPD bị ung thư phổi cao hơn gấp 6 lần những người cũng hút thuốc nhưng không mắc COPD.

Một số yếu tố khác: nam giới mắc ung thư phổi nhiều hơn nữ giới, tuy nhiên có lẽ do nam giới hút thuốc nhiều hơn nữ. Ở những nước có tỷ lệ nữ hút thuốc tăng, người ta cũng nhận thấy tỷ lệ ung thư phổi ở nữ gia tăng theo. Ung thư phổi thường gặp nhiều nhất ở tuổi 40-60 tuổi, dưới 40 ít gặp và trên 70 tuổi tỷ lệ cũng thấp. Tuy nhiên, ung thư phổi có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Ở các nước công nghiệp phát triển, ung thư phổi rất thường gặp, ở thành thị, tỷ lệ ung thư phổi nhiều gấp 5 lần ở nông thôn.

Phương pháp phòng chống tốt nhất

Trên thực tế chúng ta phải sống trong môi trường độc hại, ô nhiễm nên làm thế nào để có được cách phòng chống ung thư phổi tốt nhất là điều không dễ. Vì vậy chúng ta sẽ chỉ có thể giảm các nguy cơ mắc ung thư phổi qua các yếu tố sau:

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi bao gồm các yếu tố có thể can thiệp và không can thiệp. Trong các yếu tố có thể can thiệp được, điều đầu tiên cần làm là bỏ thuốc lá và cũng tránh xa những làn khói thuốc xung quanh.

Hạn chế tiếp xúc với phóng xạ và kim loại nặng. Đối với những người phải làm việc trong môi trường có khí độc hại thì phải áp dụng những biện pháp bảo hộ hiệu quả, hạn chế tối đa việc tiếp xúc với những yếu tố độc hại gây ung thư.

Ngoài ra, cần nâng cao thể lực để phòng bệnh như tập thể dục thường xuyên, chế độ ăn có nhiều rau xanh, hoa quả tươi. Hãy ăn các loại rau đa dạng, nhiều màu sắc khác nhau…

Để có thể phòng và điều trị bệnh ung thư phổi tốt nhất chúng ta cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm ưng thư, tránh để bệnh ở giai đoạn cuối mới phát hiện lúc này sẽ rất khó trong điều trị.